De jacobstaf
door Gerben de Jong
Hoe kun je zonder telescoop waarnemingen doen en afstanden bepalen in de ruimte?
Zonder telescoop kun je ook waarnemingen doen in de ruimte. Je kunt bijvoorbeeld de periode van de maan meten met een Jacobsstaf. Een Jacobsstaf is een stok met een hoek schaal erop. Een blokje met een gat er in staat dwars op de stok en kan soepel over de stok heen en weer schuiven. Op het blokje staan twee spijkers 10,0 cm uit elkaar. Op het blokje staan twee spijkers 10,0 cm uit elkaar. Aan het begin van het stokje staat ook een spijkertje. Als de hoek tussen de drie spijkers precies 90º is, zet je tegen het blokje het eerste streepje.
Dan ga je volgens de tabel vanaf het eerste streepje verder met streepjes zetten. Bij elk streepje zet je de bijbehorende hoek. Teken nu op een vel papier de skyline, bijvoorbeeld vanuit je slaapkamerraam. Kies een markant punt dat je als referentiepunt gaat gebruiken.
Neem nu elke avond op precies dezelfde tijd de hoek tussen de maan en het referentiepunt op. Als je dit een week gedaan hebt, kun je uit de gemeten hoeken berekenen hoe lang de maan erover doet om één keer helemaal rond te gaan.
Wist je dat je met een jacobsstaf ook de hoogte van gebouwen kan uitrekenen. Bekijk onderstaande youtube video's maar eens:
Meer lezen van Gerben de Jong.
- Nieuws van de James Webb ruimtetelescoop.
- Lichtkracht van sterren en andere hemellichamen
- Donkere materie (deel 2): Bestaat donkere materie wel?
- Donkere materie (deel 1)
- De controverse over de Hubbelconstante
- Is tijdreizen mogelijk?
- Eerste meting van de lichtsnelheid
- Het kosmologisch principe
- Zwarte gaten
- Lagrange punten
- Klimaat en broeikaseffecten
- Hanny's Voorwerp
- Het Hertzsprung-Russell diagram.
- De Dichtheid van Sterren.
- De Telescoop.
- De wet van Titius en Bode.
- Gelukkig nieuwjaar!
Gerben de jong is voorzitter van Sterrenvereniging Astra Alteria en heeft als docent natuurkunde op het Marnix College te Ede gewerkt. Op het Marnix College en ook op de school waar hij voor het Marnix werkte heeft hij jaarlijks een clubje brugklasleerlingen begeleid die geïnteresseerd waren in sterrenkunde: de Milky Way Club. Gerben wil ons graag laten zien hoe mooi en vooral wijds de sterrenhemel is.