Astra Alteria

Sterrenvereniging Astra Alteria

Dubbel ondergaande zon

Op 1 mei jl. ziet Jeannet Aartsen uit Zeewolde een knaloranje zon onder gaan terwijl deze enkele minuten laten weer boven de horizon lijkt de staan. Waar wordt deze weerspiegeling door veroorzaakt?


Een bijzonder verschijnsel dat op dezelfde dag voor zonsopgang door Frank Stark uit Barneveld werd waargenomen. Een vergelijkbare situatie. Tussen donkere wolken een weerspiegeling van de zon. De foto van jeannet werd gestuurd naar Harry Jorna van het NVON en die kwam met de volgende mogelijke verklaring, inclusief een illustratie.

Achter de donkere wolken aan de horizon, die voorkomt dat je wordt verblind en ziet wat er precies gebeurt, wordt de zon weerspiegelt. Mogelijk door de witte wolk die nog net zichtbaar is, maar omdat het zo’n scherpe afspiegeling is zou dit ook een grote plas water kunnen zijn. De bovenste wolk fungeert als scherm die de zon haarscherp projecteert in het gezichtsveld van de waarnemer.

De natuur heeft meer trucs in huis dan heet weerkaatsen/spiegelen van het licht. Eén daarvan is de breking van licht. Licht heeft een richting en een voortplantingssnelheid. In het luchtledige beweegt licht zich altijd voort met een snelheid van 300.000km per seconde. In andere doorzichtige stoffen, zoals ijs of water, gaat het licht langzamer. Als een lichtstraal onder een schuine hoek van het ene medium naar het andere, bijvoorbeeld van water naar lucht, zorgt dit snelheidsverschil voor een afwijking in de richting van de straal. Dit heet breking. Dit zorgt voor tal van optische verschijnselen zoals regenbogen, corona’s en cirkelvormige halo’s. Maar ook tijdens een reguliere zonsopgang of zonsondergang worden we een beetje voor de gek gehouden. We zien de zonsopgang enkele minuten eerder en de zonsondergang enkele minuten later dan deze verschijnselen daadwerkelijk plaats vinden. Het licht van de zon wordt namelijk door de dikkere atmosfeer van de aarde afgebogen waardoor we de zon op een andere positie zien dan waar deze zich bevinden. Voor bijzondere optische verschijnselen hoeven we niet diep het Universum in en kunnen we iedere dag op aarde terecht.

Bronnen en links.