Via Pluto naar Arrokoth
Dat lag destijds best gevoelig. In het jaar 2006 werd de New Horizons satelliet gelaceerd met als doel om de laatste planeet waar we nog nooit geweest waren in 2015 te bezoeken. Tijdens de reis werd Pluto echter omgedoopt in een dwergplaneet met planetoïdenummer 134340.
Door drs. Robert de Jong
Dat neemt niet weg dat de passage langs de planeet Pluto en de maan Charon (2015) een groot succes was. De reistijd was slechts 9 jaar met een reissnelheid 14 km/s. De passagetijd was slechts 2½ uur daar remmen er niet bij was. In die tijd moest alles gebeuren wetende dat je vanaf de Aarde niet meer kunt bijsturen op zo’n moment. Elke instructie van de Aarde zou 4½ uur duren voordat het de New Horizons zou bereiken.
Tijdens de lancering wisten ze ook pas in 2014 dat Arrokoth de volgende passage zou zijn, na de ontmoeting met Pluto. Dat ging lukken want de New Horizons had nog voldoende brandstof in huis voor de juiste koerscorrecties. De Hubble Space Telescope had drie voorstellen gedaan. Het werd Arrokoth daar dit Kuipergordelobject een kontact-dubbel was, of heel langrekt moest zijn. Dat had de wetenschap geleerd uit een sterbedekking van dit 33 km grote rotsblok.
3½ jaar later maakte de New Hoirzons de mooiste beelden van Arrokoth. Er was goed gemikt want de dichste nadering was 3500 km boven het oppervlak van Arrokoth wetende dat de afstand van de Zon naar de Aarde 45 de afstand is van de Zon naar Arrokoth (45 A.E. dus). De snelheid waarmee alle foto’s en verzamelde meetgegevens doorgestuurd werden naar de Aarde was zo laag, dat het tot 2021 duurde voordat alles op de Aarde ontvangen was.
De meeste planetoïden zijn grijzig aan het oppervlak met een lage Albedo. Arrokoth was echter bruinrood met een flink reflecterend vermogen (0.06). Methanol (CH3OH) was de oorzaak van deze kleur. Daarnaast is er Waterstof Cyanide (HCN) waterijs (H2O) gevonden. Dat laatste kan alleen bestaan als het oppervlak zo nu en dan open scheurt. Als het altijd open is, dan was het water al weg. Als het altijd gesloten is, dan kun je het niet meten. Maar het gevonden waterijs is evenmin uit te leggen voor dit kleine hemelobject op zo’n grote afstand van de Zon. De heersende temperatuur is 29 graden boven het absolute nulpunt. Er is nauwelijks zwaartekracht. Wat is de oorzaak van deze dynamiek? Nu is die 29 Kelvin extreem laag, maar dit zou theoretische 12 tot 14 Kelvin moeten zijn. ofwel er is activiteit van binnen die de boel wat wat opwarmt.
Arrokoth heeft geen kleine inslagkraters. Op deze enorme afstand van de Zon zijn de onderlinge afstanden zo groot dat de raakkans extreem klein te noemen is. Ook zijn de snelheden zo klein en daarmee de onderlinge snelheidsverschillen ook klein. Dat is de oorzaak dat een tweetal werelden met minder dan 2 m/s langzaam tegen elkaar gaan duwen en in elkaar groeien. Als de botsingssnelheid groter zou zijn, dan zouden er stresslijnen op deze wereld te zien zijn. Het valt ook op dat beide delen dezelfde structuur en kleur hebben. Ofwel beide delen hoorde oorspronkelijk tot dezelfde groep in hetzelfde deel van het zonnestelsel. Op de kop zit een schijnkrater. Waarschijnlijk is dat een zinkgat waar een volatiele stof uit ontsnapt is.
Meer lezen van drs. Robert de Jong:
Robert de Jong studeerde van 1982 tot en met 1988 Astronomie aan de Universiteit van Utrecht. Nadat hij zijn opleiding heeft voltooid neemt zijn carrière een verrassende wending. Hij kiest voor de ICT gaat werken voor het softwarebedrijf Baan. Binnen dit bedrijf, dat later zou worden overgenomen door de Amerikaanse software gigant Infor begint hij als programmeur en groeit hij door tot Senior Solution Architect. Zijn liefde en passie voor het vak Astronomie heeft hij echter nooit verloren.
In 1998 start hij samen met een aantal waarneem vrienden Sterrenvereniging Astra Alteria in Putten. Al snel neemt hij de rol van Voorzitter voor zijn rekening en in die hoedanigheid probeert hij het prachtige vak sterrenkunde voor een groter publiek toegankelijk te maken. Robert is een ‘kar trekker’ pur sang. Hij mobiliseert vrijwilligers, organiseert lezingen en waarneemavonden, stelt cursussen en lesmateriaal samen, ontwikkeld een website en ledenportaal bezoekt scholen en weet als geen ander de media te bereiken. De vereniging groeit dan ook flink onder zijn leiding en ontplooit zelfs activiteiten in Ede. In 2010 wordt Sterrenvereniging Astra Alteria, werkzaam in de regio Gelderland: Noordwest-Veluwe en Gelderse Vallei, door het bestuur van de KNWS als nieuwe erkend. Door zijn vele werkzaamheden in het buitenland is Robert de afgelopen jaren meer naar de achtergrond getreden, maar is nog steeds een ambassadeur van de vereniging.